Komunikaty blokujące i projekcja Cienia cz. 2

ciąg dalszy

Informacją o tym, że dokonujemy projekcji jest złość i poirytowanie w kontakcie z osobą, na którą coś projektujemy, a nawet – pojawiająca się złość i irytacja na samą myśl o tej osobie. W naszych wypowiedziach albo myślach o tej osobie pojawią się komunikaty blokujące: osądy (jest złośliwy), porównania (jest najgorszy ze wszystkich lekarzy) wypieranie się odpowiedzialności (to przez niego nie zdałam egzaminu), żądania (powinna to zrobić).

W czasie dorastania dostosowujemy się do wymogów środowiska, w którym przebywamy. Pewne nasze zachowania są przez otoczenie oceniane jako dobre, a inne jako niedobre, czy wręcz zdecydowanie złe. Dostosowując się do wymogów otoczenia „kupujemy” te poglądy i z biegiem czasu uznajemy za własne.

Nie można tutaj przykładać żadnych uniwersalnych miar dobra/zła, dobrego/złego zachowania, itd. To, co w jednym indywidualnym doświadczeniu zostanie uznane (przez rodziców, społeczeństwo, czy innego rodzaju „strażnika moralności”) za dobre, w innym indywidualnym doświadczeniu może zostać uznane za karygodne. Np. w rodzinie, gdzie kradzież jest przyjętym sposobem na zdobywanie dóbr, sprawność w kradzieży zostanie uznana za pożądaną umiejętność, czyli cos dobrego. Natomiast bycie współczującym wobec ofiary kradzieży - za słabość, czyli coś złego. W innej rodzinie - odwrotnie – umiejętność kradzieży będzie uznana za coś bardzo złego, a bycie współczującym za dobrą cechę.

Tę część naszej nieświadomości, w której gromadzimy te wszystkie niechciane fragmenty siebie (cechy, wzorce zachowań) nazywamy Cieniem. Nasz Cień to te wszystkie rzeczy, o których możemy powiedzieć „ja taki nie jestem”.

Cały czas musimy zdawać sobie sprawę z tego, że w Cieniu nie muszą znajdować się tylko „złe” cechy takie jak agresja, złość, brak odpowiedzialności czy bycie nieporządnym. Mogą do Cienia zostać „zapakowane” także takie wzorce zachowań, jak dbanie o siebie, stawianie granic, bycie współczującym, twórczym czy niezależnym, bo właśnie tego typu zachowania mogły być uznawane w otoczeniu, które nas kształtowało, za niepożądane.

W Cieniu jest więc to, z czego zrezygnowaliśmy, żeby „przypodobać się” swojemu społecznemu otoczeniu.

Z treściami „zapakowanymi” do Cienia nie mamy świadomego kontaktu. Najczęściej i najszybciej docieramy do tych wypartych treści za pomocą projekcji – „wyświetlania” ich na innych ludzi.

Przedmiotem projekcji są więc te „kawałki”, z którymi z jakichś powodów sami się nie utożsamiamy. Kontaktujemy się z nimi metodą „widzisz źdźbło w oku bliźniego, a nie widzisz belki w oku swoim” – piętnując swoje wyparte cechy w zachowaniach innych osób (np. członkowie gangu będą tępili u swoich pobratymców każdy najmniejszy przejaw „słabości”, jaką jest okazywanie współczucia, a zakonnice będą w stanie okrutnie karać dziecko za taki „występek” jak np. kradzież cukierka).

Umiejętność rozpoznania komunikatów blokujących w wypowiedziach i myślach na temat innych osób pozwala uświadomić sobie fakt, że właśnie dokonujemy projekcji.

Kto nigdy nie „kręcił filmów” w swojej głowie na temat jakiejś osoby lub sytuacji? Kiedy już wiesz, że używając komunikatów blokujących – projektujesz na innych swoje niezaspokojone potrzeby, masz wybór co zrobić z tą wiedzą: czy ją zignorować czy może spróbować zachować się inaczej niż dotąd?

Istotą projekcji jest to przypisywanie innym ludziom swoich własnych cech, uczuć lub motywów postępowania, które uznaliśmy za negatywne i wyparliśmy ze świadomości (dlatego funkcjonują one teraz w przestrzeni podświadomości, nie przyznajemy świadomie, że je mamy, a nasza świadomość ich „nie widzi” – widzimy je tylko „wyświetlone” na innych).

Projektowane na innych cechy, uczucia lub motywy postępowania są informacją o jakiejś naszej ważnej niezaspokojonej potrzebie, która daje o sobie znać za pośrednictwem projekcji. Trzeba tę potrzebę rozpoznać i znaleźć sposób na to, by ją zaspokoić. Dopiero to wyzwoli nas od przymusu osądzania, potępiania, stawiania innym żądań i nadmiernego emocjonowania się w sytuacjach, które tego nie wymagają.

Jeśli chcesz komunikować się lepiej i skuteczniej - zapraszam na treningi komunikacji

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Co dobrego jest w złości?

Z życia (niestety) wzięte: Pani Krysiu, kto jak kto, ale pani to mnie nigdy nie zawiodła. No niech pani sama zobaczy, co ja się mam z tymi młodymi matkami – trzecia mi już zwolnienie lekarskie przyniosła. Chciałabym, żeby pani wzięła jutro ranny dyżur za Renatkę, dobrze? No chyba mi pani nie odmówi? Jedynym słowem, jakie w tej sytuacji Krystyna wypowiedziałaby pozostając w zgodzie ze sobą byłoby: nie, nie i jeszcze raz nie. Dość miała tego, że zawsze dyrektorka stawia ją pod ścianą i jej problemy nikogo nie obchodzą, bo ona musi być zawsze na zawołanie, żeby gasić cudze pożary. Ale jak tu powiedzieć nie – zawieść szefową? To na pewno nie skończyłoby się dobrze. Więc mówi: dobrze pani dyrektor i zastanawia się, czy wizyta u specjalisty, na którą czekała dwa miesiące będzie możliwa do przełożenia, czy będzie musiała czekać od początku. Ale co by nie mówić, w końcu nawet szefowa nie jest w stanie zastąpić trzech osób na raz. Ktoś musi. Więc trudno, niech bę...

Kiedy i dlaczego nie mówimy wprost

Dajemy do zrozumienia zamiast mówić wprost o co naprawdę chodzi. Kiedy i dlaczego sami to robimy? Czemu dajemy się wciągać innym w taką grę? "Rzucanie w powietrze" - to jedna z technik niemówienia wprost. Stosują ją osoby nieśmiałe, nie mające siły przebicia, ale też ci, którzy nie umieją sobie asertywnie radzić z odmową. O innych sytuacjach niemówienia wprost i o tym, jak sobie z tym radzić posłuchaj w podcaście RDC Jeśli chcesz komunikować się lepiej i skuteczniej - zapraszam na treningi komunikacji

Jak wychowujesz swoje dziecko: dyrektywnie czy wspierająco?

Czy zastanawialiście się kiedyś co stoi za pytaniem: Jak ja cię wychowałam? Jak ja cię wychowałem? 1. Część rodziców wychowuje dzieci po to, by było im z dziećmi wygodnie: np. żeby nie sprawiały problemów, były grzeczne, nie brudziły się, pomagały babci, żeby ich zachowanie przykładało się do pozytywnego wizerunku rodziny. W takim przypadku mamy do czynienia z dyrektywnym stylem wychowania. 2. Część rodziców wychowuje dzieci po to, by dobrze radziły sobie w życiu i stawały się dojrzałymi ludźmi. W takim przypadku mamy do czynienia ze stylem wychowania określanym jako wspieranie w rozwoju. Jak rozpoznać wychowanie dyrektywne: Jak rozpoznać wychowanie jako wspieranie w rozwoju: Nacisk na edukację prowadzoną przez dorosłych, niedocenianie autoedukacji – ograniczanie aktywności własnej dziecka. Wpływanie na zmianę zachowań poprzez system kar i nagród. Wchodzenie w relacje współpracy i partnerstwa, zachęcanie do sam...

Akcja przeciwpożarowa - poznaj "niewinne" objawy wypalenia

J ola mówiła o tym, jak bardzo niszcząca jest jej praca – mobbing w tej korporacji jest zjawiskiem powszechnym, fatalne układy interpersonalne i nieustanne napięcie towarzyszą jej na co dzień. Postanowiła wziąć udział w warsztatach komunikacji, żeby się przygotować do kilku trudnych rozmów, które chciała przeprowadzić, ale nie wiedziała jak. Weronika z kolei chciała wiedzieć, jak rozmawiać z dziećmi, żeby traktowane bezprzemocowo i po partnersku w domu były w stanie w przyszłości stawić czoła trudnym sytuacjom w przedszkolu i szkole i nie stać się ofiarami agresorów. Co do pracy – to Weronika miała to szczęście, że korporacja, w której ona pracowała zapewniała dobrą płacę, sensowne warunki rozwoju, zgrany zespół i możliwość bycia kreatywnym w tym, co się robi. To szczęście, że nie wszystkie korporacje są takie straszne, jak twoja – powiedziała do Joli. Jakież było ich zdumienie, kiedy rozmawiając w czasie przerwy obie panie odkryły, że pracują w...

Trójkąt dramatyczny - jak go opuścić z godnością?

Pisząc o komunikatach blokujących porozumienie obiecałam, że napiszę o trzech stanach, w które popadamy, kiedy tracimy równowagę wewnętrzną i zdolność empatycznej komunikacji ze sobą i innymi. Kiedy sytuacja jest pełna napięcia, nie czujemy się w niej bezpieczni i w pełni akceptowani, zazwyczaj przestajemy być w pełni autentyczni i zaczynamy odgrywać pewne utrwalone kulturowo role: wybawcy, ofiary lub agresora opisane przez Stephena Karpmana jako "trójkąt dramatyczny". Co to ma wspólnego z komunikowaniem się w duchu NVC? W trudnych emocjonalnie sytuacjach przestajemy rozmawiać wprost, a jest to niezbędny warunek komunikacji empatycznej. Komunikacja empatyczna "z serca do serca" to j e d n o c z e s n e 1. szczere wyrażanie siebie - jak to jest dla mnie być w tej sytuacji: co obserwuję, co czuję, czego potrzebuję w tym momencie i jaka zmiana w tej sytuacji pozwoliłaby mi poczuć się bardziej komfortowo? 2. ...

Jak rozmawiać bez złości i bez ulegania innym?

Tak, można zmienić styl komunikacji, wymaga to pracy jak każda zmiana nawyków, ale jest możliwe po treningu indywidualnym lub grupowym Im szybciej podejmiesz działania, które rzeczywiście mogą odmienić twoje życie na lepsze, tym szybciej doświadczysz pozytywnych skutków zmiany. Czujesz się czasem niepewnie w czasie rozmowy? Nie umiesz spokojnie porozumieć się z dzieckiem/ rodzicami? Masz poczucie, że nie w pełni wyrażasz siebie i nie wystarczająco potrafisz zadbać o swoje potrzeby? Czasami nie rozumiesz o co chodzi twoim rozmówcom i z jakiego powodu mają do ciebie pretensje? A może zaczynasz dostrzegać że ludzie cię unikają i nie są wobec ciebie szczerzy? Od rodziny, znajomych albo w pracy dowiedziałaś/ dowiedziałeś się parę razy że za dużo się wściekasz? Jest na to rada. Sposób, w jaki rozmawiasz z innymi to zestaw utrwalonych nawyków komunikacyjnych, a nawyki można zmienić. Ty też możesz to zrobić skutecznie i raz na zawsze. Rozp...

Jak rozmawiać o pieniądzach w pracy

„Jeżeli potrafisz szczerze i swobodnie rozmawiać o pieniądzach oraz seksie, to znaczy, że naprawdę radzisz sobie z komunikacją” – mawiał Marshall Rosenberg. Dlatego też jednym z najbardziej drażliwych tematów jest rozmowa z przełożonym na temat egzekwowania zaległych należności. Jak przeprowadzić ją rzeczowo i bez zbędnych emocji? Karolina znalazła się w sytuacji, która z pewnością przydarzyła się nie jej jedynej: umówiła się ustnie na temat warunków podwyżki po próbnym miesiącu pracy. Dostała zapewnienie szefowej, że po tym terminie, jeżeli obie uznają, że chcą nadal ze sobą współpracować, zamiast najniższej pensji otrzyma określony procent od kwoty zapłaconej przez każdą obsłużoną klientkę. Karolina jest wysoko wykwalifikowaną masażystką, ma też stałe klientki, z których wiele przeniosło się za nią do nowego miejsca, spodziewała się zatem wypłaty sporo wyższej niż ta z poprzedniego miesiąca. Kiedy dostała takie same pieniądze jak poprzednio, bardzo się rozczarowała,...

Strefa komfortu - dlaczego warto poza nią wyjść?

Warunkiem bycia wolnym w relacjach międzyludzkich jest gotowość na to, że nie wszyscy będą nas lubić. A niektórzy mogą nas wręcz "znielubić". Przystanie na taki stan (szczególnie jeśli chodzi o ważne dla nas osoby) wymaga wykroczenia poza osobistą strefę komfortu będącą prywatnym zestawem przyzwyczajeń i oczywistości. Właśnie z tej przyczyny dla wielu osób próby rozmawiania "inaczej niż dotąd" bywają na początku takie trudne. Zbudowanie i wypowiedzenie komunikatu asertywnego lub empatycznego (zamiast nawykowego "słodzenia", stosowania uników, albo chowania niewygodnych kwestii pod dywan) jest trudne, bo "wyciąga nas" ze strefy komfortu. Jednak w życiu pojawiają się momenty, kiedy podjęcie decyzji o wykroczeniu poza strefę komfortu jest konieczne, bo jak to trafnie ujęła Nina Rubinstein: Zaufanie - to nie jest ślepa wiara w to, że nikt nie zrobi nam krzywdy. ...

Ewa Mażul

Szukaj na tym blogu